Green Deal: het verband tussen de EU Bosstrategie 2030 en de bouwproductenverordening
Inleiding
Op 16 juli 2021 introduceert de Europese Commissie de Nieuwe EU-bosstrategie voor 2030. Deze strategie bevat verplichtingen die zullen bijdragen tot de realisatie van de Europese Unie van een broeikasgasemissiereductie van minstens 55% tegen 2030[1] en klimaatneutraliteit tegen 2050. Volgens de Europese Commissie spelen de broeikasgasemissies- en verwijderingen door bossen en bosproducten hierbij een belangrijke rol. Zo moet het gebruik van hout worden geoptimaliseerd in lijn met het cascadebeginsel; hout dient te worden gebruikt voor duurzame materialen en producten ter vervanging van de koolstofintensieve en fossiele alternatieven. Deze blog onderzoekt de impact op de bouwsector.
De EU-bosstrategie voor 2030
In voormelde strategie belooft de Europese Commissie om 3 miljoen bomen te planten tegen 2030. De strategie richt zich enerzijds tot de sociaal-economische functies van bossen o.a. door:
De stimulering van een duurzame bosgerelateerde bio-economie voor langlevende houtproducten;
Duurzaam gebruik van houtgebaseerde hulpbronnen voor bio-energie;
Bevordering van niet-houtgerelateerde bosgebaseerde bio-economie, met inbegrip van ecotoerisme;
Het ontwikkelen van de nodige kennis en vaardigheden om deze transitie naar een klimaatneutrale toekomst te verwezenlijken
Anderzijds richt de strategie zich tot de bescherming, herstel en uitbreiding van de EU-bossen, mede om verder biodiversiteitsverlies te vermijden.
De Europese Commissie legt in de nieuwe strategie de nadruk op een strategische bosplanning in alle EU-lidstaten op nationaal en/of regionaal niveau. Hierbij zijn betrouwbare monitoring en gegevens, transparante governance en gecoördineerde uitwisseling op EU-niveau noodzakelijk. De Europese Commissie zal hiervoor o.a. een nieuw wetgevingsvoorstel inzake waarneming, rapportage en gegevensverzameling m.b.t. bossen in de EU indienen.
De strategie beoogt daarnaast ook de stimulering van innovatie en onderzoek, een inclusief en coherent EU-kader voor bosgovernance en de uitvoering en handhaving van de bestaande EU-regelgeving.
Wat zijn de gevolgen voor de bouwsector?
Omvorming bouwsector
Volgens de Europese Commissie is de belangrijkste rol van houtproducten het omvormen van de bouwsector tot een koolstofput; dit kadert in de renovatiegolfstrategie zoals toegelicht in onze vorige blog. De focus van de Nieuwe EU-bosstrategie ligt daarom op duurzaam geproduceerde producten o.b.v. hout met een langere levensduur, bv. in gebouwen en meubelen. De Europese Commissie acht het stimuleren van bouwingenieurs en architecten om houten gebouwen te ontwerpen hierbij belangrijk. De Europese Commissie zal een routekaart voor 2050 ontwerpen om de koolstofemissies tijdens de hele levenscyclus van gebouwen te verlagen.
De Europese Commissie meent dat de huidige bouwvoorschriften de technische mogelijkheden van moderne houtconstructies beperken. De lidstaten hebben daarom de bevoegdheid om:
maatregelen te nemen over de energie- en milieuprestaties van gebouwen en bouwproducten;
milieukeuren omtrent koolstofvastlegging en een grote circulariteit te bevorderen;
maatregelen te nemen die zich focussen op de constructie, renovatie en deconstructie
Daarnaast staat het beginsel van circulaire economie voorop door het beter gebruiken, hergebruiken en recycleren van houtproducten afkomstig uit bouw- en sloopsites. Bouwbedrijven dienen de voordelen van houten constructies volledig te weerspiegelen in hun risicopremies en bedrijfsmodellen.
Herziening bouwproductenverordening
De bouwproductenverordening van 9/03/2011 heeft tot doel een goed werkende interne markt voor bouwproducten tot stand te brengen, door middel van geharmoniseerde technische specificaties om de prestaties van bouwproducten uit te drukken (overw. 58). Geharmoniseerde voorschriften stellen de wijze vast waarop prestaties van bouwproducten m.b.t. hun essentiële kenmerken worden uitgedrukt en bepalen de voorwaarden voor het in de handel brengen of aanbieden van bouwproducten[2].
De Europese Commissie wil met de herziening van de bouwproductenverordening een kader vaststellen voor bouwproducten met betrekking tot het milieu en de circulaire economie en zo bijdragen tot een grotere energie- en materiaalefficiëntie in gebouwen. Het doel is de verbetering van het markttoezicht en de nog bestaande problemen met betrekking tot nationale keurmerken of aanvullende nationale eisen of tests op te lossen. Daarnaast zal de Europese Commissie een transparante methode ontwikkelen om de klimaatvoordelen van houten bouwproducten en andere bouwmaterialen te kwantificeren.
Nieuw Europees Bauhaus
Het Nieuw Europees Bauhaus is een project van de Europese Commissie dat er voor moet zorgen dat duurzame prestaties van gebouwen worden gecombineerd met kunst en design. Hiervoor wordt beroep gedaan op o.a. ondernemers uit de bouwsector, architecten en lokale overheden. De Europese Commissie meent dat onderzoek en innovatie wat betreft architectuur, groen ontwerp en bouwmaterialen dient te worden versterkt, zoals industriële verbeteringen om meer laagwaardig hout te gebruiken en manieren om cascadering te bevorderen en de circulariteit te vergroten.
[1] Zie maatregelen Fit to 55 pakket [2] Art. 1 Verordening 305/2011
Met dank aan Margot Dehaen
